Privacy patiënten onvoldoende geborgd bij ROM-data voor SBG
Uit recente beantwoording door minister Schippers van SP-Kamervragen over ROM is gebleken dat er onvoldoende wettelijke grond is om ROM-data van patiënten aan te leveren aan SBG (via SVR). ROM-data worden door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) opgevat als persoonsgegevens; het dubbel pseudonimiseren van data, zoals dat bij SBG gebeurt, is daardoor niet voldoende voor het verwerken ervan. Feitelijk is het toestemmingsvereiste (het vragen van toestemming aan de patiënt) de enige wettelijke grondslag voor het aanleveren van ROM-data aan SBG. Dat betekent voor uw praktijkvoering onder meer dat u uw softwareleverancier erop moet wijzen dat de (automatische) aanlevering moet worden opgeschort.
De huidige ROM-gegevens zijn weliswaar zodanig bewerkt dat ze niet tot een persoon te herleiden zijn, maar inmiddels is duidelijk geworden dat het (dubbel) pseudonimiseren niet meer voldoende is voor het verwerken van deze data. De minister heeft daarom besloten om te onderzoeken of nadere wetgeving nodig is om de ontwikkeling van kwaliteit van zorg voor patiënten in de ggz verder te stimuleren.
Opschorten aanlevering aan SBG (via SVR), wel ROM’en
Vanwege het ontbreken van een afdoende wettelijke grondslag adviseren wij dan ook om met onmiddellijke ingang de aanlevering aan SBG (via SVR) op te schorten. Dit betekent niet dat de LVVP niet hecht aan ROM'en: wij adviseren u om wél te blijven ROM'en. Recentelijk heeft de LVVP de petitie 'Stop ROM voor benchmarken' ondertekend, voorzien van de uitgebreide toelichting dat ROM uiterst waardevol is om inzicht te krijgen in de voortgang en het welslagen van de behandeling, zowel ten behoeve van de hulpverlener als de patiënt. Ook het spiegelen van individuele behandelresultaten aan die van collega’s om daar lering uit te trekken en daarmee kwaliteitsverbetering na te streven, is uiterst zinvol. Echter, ROM als instrument om te ranken of voor gebruik bij de zorginkoop vinden wij voor vrijgevestigden onwenselijk. De data kunnen immers te zwaar worden vertekend door afwijkende resultaten. Bovendien zijn de huidige ROM-gegevens een onvoldoende maat voor kwaliteit; hiervoor is verdere doorontwikkeling noodzakelijk.
Wat betekent dit voor uw praktijk
In de eerste plaats adviseren wij u dus om te blijven ROM'en, maar de ROM-gegevens niet meer -via SVR- aan SBG aan te leveren. Verder zijn wij ons ervan bewust dat in de contracten met zorgverzekeraars verplichtingen zijn opgenomen ten aanzien van ROM'en en aanlevering aan SBG (via SVR). Alle ggz-partijen zoeken momenteel gezamenlijk uit hoe hiermee moet worden omgegaan.
Naar aanleiding van ledenvragen willen we hier melden dat:
- u uw account bij SVR en SBG niet moet opzeggen! U dient uitsluitend de aanlevering van uw ROM-data tot nader order op te schorten;
- het kan zijn dat uw softwareleverancier uw ROM-data automatisch doorsluist naar SVR. We raden u aan om uw leverancier erop te wijzen dat die levering moet worden opgeschort;
- de aanlevering van gegevens aan DIS gewoon doorgaat. U bent daartoe wettelijk verplicht vanwege de verankering in de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg).
Hoe nu verder
De LVVP heeft zich van meet af aan zorgen gemaakt om de privacy, maar ook over de keuzevrijheid van de patiënt. We hebben ons in het afgelopen jaar sterk gemaakt voor een ROM-opt-outregeling voor de patiënt. Daar kregen we echter weinig medewerking voor van de overheid.
Voor de LVVP is dit een moment van herbezinning. De minister lijkt voornemens om reparatiewetgeving op te stellen; dat is voor ons niet voldoende. De ontstane situatie verplicht ons tot reflectie op de governance van dit soort privacygevoelige data. Dat is dus meer dan alleen reparatiewetgeving.
Verder is duidelijk geworden dat toestemming van de patiënt vereist is. Dit verhoudt zich niet tot opgelegde ROM-percentages bij aanbieders. Immers, wie zijn patiënt goed voorlicht over diens rechten ten aanzien van de privacy van ROM-data, loopt een grotere kans op een lager ROM-percentage. Feitelijk wordt op deze manier een ongezonde prikkel ingebouwd om patiënten minimaal te informeren zodat het ROM-percentage hoog blijft. Dat is onacceptabel.
U zult begrijpen dat ROM bovenaan op de agenda staat van het bestuurlijke overleg waarin de LVVP participeert.
LVVP-bestuur schort autorisatie zorgstandaarden op
Tot op heden heeft de LVVP de meeste opgeleverde zorgstandaarden van het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling ggz met de nodige reserves geautoriseerd. We hebben onze zorgen over de zorgstandaarden en generieke modules steeds kenbaar gemaakt bij de betrokken veldpartijen: ze zijn te lang, onvoldoende objectief, te weinig handzaam, veelal alleen op instellingen gericht, et cetera. Vanwege het uitblijven van verbetering, het gebrek aan spelregels en de groeiende controlebehoefte bij zorgverzekeraars, heeft het LVVP-bestuur recentelijk besloten voorlopig af te zien van autorisatie. We willen onze zorgen bespreken met het bestuur van het NKO.
Dit betekent overigens niet dat de LVVP geen inspanningen meer pleegt bij de ontwikkeling van de zorgstandaarden zelf en de commentaarfases die daaraan zijn gekoppeld. Dit zullen wij met grote inzet blijven doen. Wordt vervolgd!
Inschrijvingen LVVP-congres groeien gestaag
Het aantal inschrijvingen voor het LVVP-congres groeit gestaag! Onder de titel ‘Laat je niet kennen!’ dagen we u als ggz-professional uit de blik naar binnen te richten om te achterhalen wie u als mens in die functie zelf bent. Het congres biedt een boeiend programma, met hoogleraar Paul Verhaeghe en schrijver Griet Op de Beeck (foto) als plenaire sprekers. Daarnaast kunt u kiezen uit 14 boeiende workshops rond het thema. Cabaretier Tim Fransen sluit het congres af met een speciaal voor ons geschreven conference. Klik hier voor de congrespagina.
Een van de zeer uiteenlopende workshops is die van Yael Meijer, over hoe u kunt blijven genieten van het mooiste vak dat er bestaat; over de administratieballast en de problematiek waarmee u dagelijks wordt geconfronteerd. Een workshop over gehechtheidsrelaties, emotieregulatie en het kwetsbare eigen zelf van de hulpverlener. We verwachten een grote opkomst. Zegt het voort en wees erbij!
Dringende oproep tot deelname pilot nieuw zorgclustermodel!
We zijn met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) dringend op zoek naar vrijgevestigde ggz-professionals uit de generalistische basis-ggz en de gespecialiseerde ggz, die belangstelling hebben om als koploper deel te nemen aan de pilot over het nieuwe bekostigingsmodel in de ggz (lees hier de informatieve factsheet). U kunt zich hiervoor deze bijeenkomst aanmelden via pilotsggzfz@nza.nl. Verdere toetsing van het model in de dagelijkse zorgpraktijk is essentieel, ook voor uw praktijk! U maakt daarbij gebruik van de speciale webapplicatie die door de NZa is gebouwd. Na een oproep hebben we softwareleveranciers van de praktijkprogramma’s Evry, Epos, Praktijkdata, Medicore en VCD bereid gevonden deze applicatie te koppelen aan hun praktijksoftware.
Sinds 2015 werken partijen in de ggz en de forensische zorg (fz) samen aan een nieuw bekostigingsmodel, voor zowel de generalistische basis-ggz als de gespecialiseerde ggz. Het nieuwe model is gebaseerd op het in Engeland gebruikte model van zorgclusters (klik hier voor een verhelderend filmpje), dat wordt aangepast aan de specifieke wensen en behoeften van de dagelijkse zorgpraktijk in Nederland.
Onlangs hebben zo’n 150 behandelaren in een pilot een eerste versie getest. Hun reactie was vooral enthousiast en positief. De NZa wil het model in een tweede pilot verder in de praktijk testen en met data onderbouwen. Daarvoor hebben de branchepartijen -waaronder de LVVP- en de NZa uw hulp nodig. We zijn daarvoor op zoek naar zorgaanbieders die als koploper -vrijgevestigd of werkzaam in een instelling- een belangrijke bijdrage willen leveren.
Wat vraagt de NZa van u?
De NZa vraagt u om de zorgvraag voor nieuwe patiënten en patiënten waarvoor een vervolg-dbc van start gaat ook vast te leggen volgens het nieuwe model; hiervoor is een speciale landelijke webapplicatie beschikbaar. Om inzicht te krijgen in de activiteiten en kosten die bij de zorgvraag horen, vraagt de NZa u ook om van deze patiënten de dbc-data/producten aan te leveren.
Meer weten?
In deze brochure leest u alles over het zorgclustermodel en de toepassing in de praktijk. Ook leest u wat de NZa van koplopers verwacht en hoe u wordt ondersteund. Voor de eerste 100 vrijgevestigden die zich aanmelden voor deelname aan de pilot is er een vergoeding beschikbaar conform een aantal voorwaarden. Deze HoNOS-training wordt gratis aangeboden aan de koplopers. U kunt hier kennismaken met het zorgclustermodel en inloggen voor de pilot.
Zorginstituut duidt behandeling middelenverslaving DSM-5
Waar in de DSM-IV-TR nog een onderscheid wordt gemaakt tussen de classificaties ‘misbruik van een middel’ en ‘afhankelijkheid van een middel’ is dit in de DSM-5 gevangen in één classificatie: de ‘stoornissen in het gebruik van een middel’. Zorginstituut Nederland neemt hierbij het standpunt in dat deze –met uitzondering van de ‘stoornis in het gebruik van tabak’- per 1 januari 2017 aanspraak bieden op geneeskundige ggz. Echter, diagnostiek en het bepalen van de behandelintensiteit zonder voorafgaande triage met een gestandaardiseerd screeningsinstrument zoals de MATE of EuropASI is niet overeenkomstig de geldende richtlijnen en voldoet daarmee niet aan de stand van de wetenschap en de praktijk, aldus het Zorginstituut. Hoewel LVVP en NVvP het niet eens zijn met dit besluit, is het desondanks een voldongen feit.
De LVVP betreurt de verplichting tot voorafgaande screening en steunt dan ook de reactie van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) aan het ZiNL, waarin de NVvP stelt dat zorgtoewijzing kan plaatsvinden na deskundige diagnostiek door een BIG-geregistreerde ggz-professional en dat een wetenschappelijke onderbouwing voor het gebruik van screeningsinstrumenten als de MATE en EuropASI als indicatie-instrument ontbreekt. We zijn het met de NVvP eens dat het onwenselijk is dat het Zorginstituut deze instrumenten promoot om tot gepast gebruik van zorg te komen.
Het Zorginstituut zegt in zijn reactie de huidige drugs- en alcoholgerelateerde richtlijnen te willen volgen, die het belang van het gebruik van gestandaardiseerde screening- en assessmentinstrumenten benadrukken: “Wij hebben om deze reden de conclusie getrokken dat bij de diagnostiek en het bepalen van de behandelintensiteit bij verslavingszorg een screeningsinstrument zoals de MATE of EuropASI dient te worden afgenomen. Het woord 'zoals' impliceert dat het niet per se de MATE of EuropASI hoeft te zijn, ook al omdat niet alle richtlijnen een aanbeveling doen over een specifiek instrument. Wel is van belang dat er een gestandaardiseerd screeningsinstrument wordt gebruikt, zoals aanbevolen in de vigerende richtlijnen.”
De genoemde classificatie betreft de volgende klassen middelen: alcohol, cannabis, fencyclidine, andere hallucinogenen, inhalantia, opioïden, hypnotica of anxiolytica, stimulantia, tabak en de klasse ander (of onbekend) middel. Daarvan valt de behandeling van tabaksgebruik dus niet onder de verzekerde geneeskundige ggz.
Weet u nog...
dat u als LVVP-lid automatisch bent aangesloten op onze klachten- en geschillenregeling in het kader van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg (Wkkgz)? En dat de LVVP haar leden eenmalig tot € 500 tegemoetkomt in de kosten van een klachtafhandeling door een van de klachtenfunctionarissen? Dat geldt voor alle leden, of zij nu onder sectie II of onder sectie III van het kwaliteitsstatuut vallen.
Er is een klachtenregeling opgesteld, er zijn drie klachtenfunctionarissen voor klachtafhandeling en bemiddeling en er is een speciale portal geopend bij de Geschillencommissie Den Haag onder de naam: Geschillencommissie vrijgevestigde ggz-praktijken. Alle informatie is te vinden op Mijn LVVP (de informatie voor cliënten vindt u hier). De LVVP heeft zowel Meeùs als de VvAA bereid gevonden om de kosten van de geschilafhandeling en de eventuele schadeclaim met korting te verzekeren: zie onze servicepagina op de LVVP-site.
Nieuw: de generieke module acute psychiatrie
De generieke module acute psychiatrie beschrijft de inhoud van zorg die de patiënt ontvangt in de keten van de acute psychiatrie, en de organisatie van zorg die daarbij past. In de module is duidelijk gemaakt wat in de keten de verantwoordelijkheden per hulpverlener zijn. Daarnaast is een aantal kernafspraken voor de hulpverlening gemaakt waar deze module op ingaat. De LVVP heeft deze module geautoriseerd.
Deze kernafspraken zijn:
- voorkom crisis: signaleer beschermende en uitlokkende factoren voor crisis
- de-escaleer de situatie: creëer rust, veiligheid en vertrouwen
- vraag of de persoon crisisafspraken of een crisiskaart heeft
- betrek de persoon in crisis en zijn naasten zoveel mogelijk bij iedere stap in de keten.
Voor de samenwerking is het volgende afgesproken:
- de acuut psychiatrisch hulpverlener en de verwijzer erkennen elkaars oordeel
- discussie over terechte of onterechte verwijzing vindt achteraf plaats
- evalueer regelmatig casuïstiek met andere hulpverleners.
Als onderdeel van de generieke module hebben de ketenpartijen een ggz-triagewijzer ontwikkeld die in de praktijk zal worden getest. Op basis van deze triagewijzer kan de voorwacht van de acuut psychiatrische hulpverlening inschatten welke hulpverlening een persoon nodig heeft, op welk moment (urgentie) en van welke hulpverlener(s).
Informatie uit de ontwikkelde module is opgenomen op Thuisarts.nl waardoor deze breed beschikbaar komt voor patiënten en naasten. In samenwerking met Thuisarts.nl is het onderwerp Ik heb een ernstige psychische crisis uitgebreid. Deze informatie is bedoeld ter ondersteuning van de voorlichting voor patiënten en naasten.
Rol van de vrijgevestigde ggz-aanbieder
In paragraaf 4.1.2 van de generieke module staat de rol van de vrijgevestigde ggz-aanbieder beschreven bij signalen van, of vatbaarheid voor een crisis bij een patiënt, of als er een crisissituatie ontstaat. Zo kan de zorgaanbieder indien nodig advies vragen aan psychiaters, spv’ers en ervaringswerkers. Hierover zijn afspraken gemaakt in de regio en in kwaliteitsstatuten van instellingen. Daarnaast heeft de zorgaanbieder een inspanningsverplichting om waar nodig de afgesproken zorg te leveren. Voor bekende ggz-patiënten is de eigen regiebehandelaar binnen kantooruren verantwoordelijk voor het in gang zetten van zorgopschaling en is duidelijk welke instantie hij/zij in een crisissituatie kan bellen. In de regio maken ggz-instellingen en ziekenhuizen hier afspraken over en worden deze gecommuniceerd.
De generieke module acute psychiatrie is ontwikkeld in opdracht van het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz. De projectleiding is in handen van SiRM. Bij het opstellen van de generieke module waren voornamelijk de volgende organisaties betrokken: Ambulancezorg Nederland, Federatie Opvang, InEen, GGZ Nederland, Landelijk Netwerk Acute Zorg, Landelijk Platform GGz, Nederlands Huisartsen Genootschap en Landelijke Huisartsen Vereniging, Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen, Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, Politie, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland.
Al meer dan 100 LVVP-leden mailen veilig met ZIVVER
Vorig jaar bent u door ons geïnformeerd over de mogelijkheid om veilig te mailen, chatten en het uitwisselen van bestanden via ZIVVER. Hiermee beschermt u uw vertrouwensrelatie met uw cliënten en voldoet u aan wetgeving en richtlijnen. Inmiddels mailen ruim 100 ggz-praktijken veilig met ZIVVER. LVVP-leden ontvangen een speciaal kortingsaanbod.
In 2016 zijn er ongeveer 5.500 datalekken gemeld, waarvan een derde uit de zorg komt. Daar zitten ongetwijfeld patiëntgegevens tussen en daarmee komt het medisch beroepsgeheim in het geding. De oorzaken van datalekken variëren van gestolen data door hackers tot verkeerd geadresseerde e-mails of een kwijtgeraakte USB-stick. De zorgsector heeft wel de wil en het besef om persoonlijke gegevens te beschermen, aldus advies- en onderzoeksbureau PBLQ. Organisaties geven echter aan dat het ontbreekt aan concrete handvatten. ZIVVER biedt een gebruiksvriendelijke oplossing voor het veilig versturen van gevoelige informatie.
Met ZIVVER kunt u:
- veilig e-mailen, chatten en grote bestanden (tot 50 gb) versturen en veilig reacties ontvangen;
- werken vanuit Outlook, de webapplicatie of de mobiele app voor iOS en Android;
- werken vanaf elk apparaat (pc, tablet, smartphone et cetera);
- berichten beveiligen met SMS-code of afgestemd wachtwoord. Zo weet u zeker dat alleen de gewenste ontvanger het bericht kan openen;
- zien of het bericht is gelezen door de ontvanger;
- een bericht terugtrekken;
- een bijlage voorzien van bijvoorbeeld een wachtwoord of watermerk.
Wilt u gebruik maken van het aanbod van ZIVVER? Neem dan contact op via contact@zivver.com. Vermeld daarbij dat u lid bent van de LVVP. Op support.zivver.com vindt u de antwoorden op veel gestelde vragen. U kunt uw vraag ook stellen door een e-mail te sturen aan support@zivver.com; ZIVVER neemt dan zo snel mogelijk contact met u op.
NZa: zorgverzekeraars controleren nota's steeds beter
Uit onderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) blijkt dat zorgverzekeraars in toenemende mate gebruikmaken van automatische controles en data-analyses. Zorgaanbieders hebben de verantwoordelijkheid om de zorg correct in rekening te brengen, benadrukt de NZa, maar zorgverzekeraars hebben de wettelijke taak om fouten op te sporen en te laten herstellen door de aanbieders. De zorgautoriteit constateert dat de zorgverzekeraars dit actief doen.
Alle zorgverzekeraars gebruiken automatische controles, maar vaak nog in de vorm van projecten. De NZa pleit ervoor om waar mogelijk automatische controle de standaard te maken. Alle zorgverzekeraars voeren ook data-analyses uit, maar de NZa vindt dat dit nog kan worden uitgebreid naar verschillende zorgsectoren.
Zorgverzekeraars werken onderling goed samen bij de controle van nota's van de ggz en de ziekenhuiszorg, stelt de zorgautoriteit. Op andere terreinen kan dit beter, zoals het uitvoeren van gezamenlijke controles en het delen van controleresultaten. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars werken ook meer samen om fout declareren te voorkomen, aldus de NZa.
|