De LVVP is ontsteld over de motie die de Tweede Kamer vorige week dinsdag (24/10/23) heeft aangenomen over de toewijzing van opleidingsplaatsen in de ggz. De ontsteltenis gaat niet alleen over de onjuistheden die de indiener van deze motie, Joba van den Berg (CDA), in de motie verkondigt. Maar de motie maakt het voor erkende vrijgevestigde praktijkopleidingen onmogelijk om nog langer jonge beroepsbeoefenaren op te leiden.
Tweede Kamer: feitenvrije besluitvorming over vrijgevestigde ggz-praktijken
In de motie staan veel onjuistheden. We zijn geschokt dat de Tweede Kamer dit soort uitspraken doet zonder op enige wijze de feiten te checken. De motie stelt namelijk dat “vrijgevestigde ggz-praktijken vaak niet gecontracteerd zijn, zodat er geen kwaliteitsafspraken zijn gemaakt […] en dat ze veelal eenvoudige zorg aanbieden.”
Van Tweede Kamerleden verwachten we dat zij besluiten nemen op basis van feiten. Om ze daarbij te helpen, zetten we graag enkele feiten over vrijgevestigde ggz-praktijken op een rij:
- In kleinschalige en laagdrempelige vrijgevestigde praktijken behandelen hoogopgeleide en ervaren BIG-geregistreerde klinisch psychologen en psychotherapeuten mensen in de g-ggz met ernstige en complexe psychische problemen. Gz-psychologen in de vrijgevestigde praktijk behandelen mensen in de gb ggz met matige tot ernstige, niet-complexe psychische problemen. Alle behandelingen vinden plaats op basis van een verwijzing. Verzekerde zorg wordt alleen geleverd op basis van een DSM-stoornis.
- Alle vrijgevestigde praktijken – met en zonder contracten – dienen te voldoen aan de wettelijke vereisten zoals de Wet BIG, Wkkgz, Wgbo, het landelijk kwaliteitsstatuut (de strengste in de zorg) en de beroepscodes. Vrijgevestigde praktijken werken op basis van kwaliteitsstandaarden, leren en verbeteren door na- en bijscholing, intervisie en visitatie. Zij bieden zo de best passende zorg.
- In de vrijgevestigde praktijk dienen de BIG-geregistreerde regiebehandelaren de behandeling grotendeels zelf uit te voeren. Deze persoonlijke zorg is niet duurder, vrijgevestigde ggz-praktijken werken juist erg doelmatig. Zij behandelden in 2019 maar liefst 21,8% van de mensen met een DSM-diagnose voor slechts 6,6% van de uitgaven voor ggz (onderzoek Vektis 5 april 2022).
- Zorgverzekeraars zijn de belangrijkste oorzaak van ongecontracteerd werken in ggz. De brief van de staatssecretaris van VWS aan de Tweede Kamer (dd. 6 januari 2022) is glashelder: de grootste variatie en daarmee oorzaak voor ongecontracteerd werken zit bij zorgverzekeraars en niet bij zorgaanbieders: “Er zijn grote verschillen tussen zorgverzekeraars wat betreft het aandeel niet-gecontracteerde ggz. De zorgverzekeraar met het laagste aandeel heeft 0,5% niet-gecontracteerde ggz in 2019, de zorgverzekeraar met het hoogste aandeel heeft 19,7% niet-gecontracteerde ggz”.
- Slechts 8% van de behandelingen in de ggz is ongecontracteerd, de helft daarvan wordt geleverd door 30 grotere ggz-aanbieders. Dat blijkt uit onderzoek van Vektis. Bovendien blijkt uit onderzoek dat Significant in opdracht van VWS heeft uitgevoerd dat deze ongecontracteerde zorg niet slechter of duurder is dan gecontracteerde zorg.
- De LVVP heeft op 7 december alle feiten over (on)gecontracteerd werken in de zorg toegelicht aan de Vaste Kamercommissie van VWS. De inbreng van de LVVP kunt u hier teruglezen.
Impact motie: hevel opleidingssubsidie over naar grote geïntegreerde instellingen
De motie van Van den Berg (CDA) stelt dat alle opleidingsplaatsen in de ggz eerst moeten worden toegewezen aan ggz-aanbieders die crisisdiensten én hoogcomplexe zorg leveren. Dat zijn in de praktijk alleen de grote geïntegreerde ggz-instellingen. De motie raakt daarmee niet alleen vrijgevestigde ggz-praktijken, ook praktijkopleidingen in de ouderenzorg, gehandicaptenzorg en grotere ggz-instellingen zonder crisisdienst hebben straks een veel kleinere kans op het toewijzen van opleidingsplaatsen. Dit terwijl het ministerie van VWS op uitdrukkelijk verzoek van alle betrokkenen vorig jaar heeft aangegeven dat bij de toewijzing rekening moest worden gehouden met de verhouding zorgvraag/zorgaanbod tussen de verschillende sectoren. De Tweede Kamer draait dit beleid nu terug.
Het is niet zo dat de erkende vrijgevestigde opleidingspraktijken te veel plaatsen krijgen toegewezen. Vrijgevestigden behandelden in 2019 21,8% van alle patiënten met een DSM-diagnose. Zij hebben voor 2024 slechts 84 van de 965 gesubsidieerde plaatsen toegewezen gekregen (8,7%). Het aantal toegewezen plaatsen voor volgend jaar is dus veel lager dan op basis van zorgvraag en zorgaanbod mocht worden verwacht.
LVVP staat voor breed opleiden in regionale samenwerkingsverbanden
De LVVP heeft een paar jaar geleden het initiatief genomen om regionale samenwerking tot stand te brengen. De proeftuinen voor regionale samenwerking zijn in 2020 positief geëvalueerd, de samenwerking heeft voordelen voor alle betrokkenen. Grote instellingen bieden opleidelingen verdieping op specifieke zorgpaden, in vrijgevestigde praktijken doen opleidelingen juist veel ervaring op met behandelen in de brede praktijk. In de ouderen- en gehandicaptenzorg richt de opleideling zich op specifieke doelgroepen. De LVVP is ervan overtuigd dat het opleiden binnen uiteenlopende sectoren hard nodig is om in de toekomst passende zorg te blijven bieden aan patiënten. Dat is ook de opvatting van beroepsverenigingen die de psychologische vervolgopleidingen nu herinrichten.
De Tweede Kamer haalt nu een streep door de jarenlange inspanningen van de beroepsverenigingen om psychologische BIG-beroepen breed op te leiden. Beroepsbeoefenaren in de ggz worden straks binnen de grote geïntegreerde instellingen eenzijdiger en in een monocultuur opgeleid. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van de ggz.
Ook interessant
LVVP teleurgesteld over reactie NZa op handhavingsverzoek contract Zorg en Zekerheid
Het NZa-onderzoek zal in ieder geval geen consequenties hebben voor het huidige contractvoorstel van Z&Z.
Lees meer
Versie 2 van het LVVP-contractenoverzicht beschikbaar
We constateren dit jaar opvallend veel slordigheidjes en onzorgvuldigheden.
Lees meer