Het is u vast niet ontgaan: er is veel onrust over het verplicht delen van medische persoonsgegevens met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De LVVP staat, net als de NVvP, pal voor de veiligheid van onze leden. Onze grootste zorg is het risico op mogelijke tuchtrechtelijke aansprakelijkheid van onze leden, die immers vrijgevestigd werken. We willen daarom van de NZa en Autoriteit Persoonsgegevens (AP) meer duidelijkheid over de wettelijke basis onder de aanleververplichting en de garantie dat onze leden niet tuchtrechtelijk aansprakelijk gesteld kunnen worden. Tot die tijd adviseren we onze leden om, mede gelet op de maatschappelijke onrust, nog geen gegevens te delen.
Zorgvraagtypering is een mooi instrument
De LVVP is betrokken bij de ontwikkeling van het zorgprestatiemodel en het bijbehorende model voor zorgvraagtypering. De LVVP is van mening dat de zorgvraagtypering een mooi instrument is: niet de DSM-classificatie, maar de zorgvraag van de patiënt is leidend voor de behandelinzet. Het is belangrijk dat de data van de zorgvraagtypering beschikbaar komen, zodat het algoritme van dit instrument up-to-date gemaakt kan worden en de voorspellende waarde voor de behandelinzet vergroot wordt. Dit is een maatschappelijke verantwoordelijkheid die we met elkaar hebben: het leveren van passende zorg en het betaalbaar houden van de ggz, nu en in de toekomst.
Aanleveren moet wel veilig zijn, zowel voor de patiënt maar zeker ook voor de hulpverlener
Maar het aanleveren van dergelijke privacygevoelige informatie moet wel veilig zijn voor de patiënt, maar zeker ook voor de hulpverlener. Daarom heeft de LVVP in verschillende fasen van de ontwikkeling van de zorgvraagtypering aandacht gevraagd voor mogelijke privacy issues.
De manier waarop de NZa de dataverzameling heeft ingericht, lijkt goed georganiseerd met de nodige waarborgen. De veiligheid voor de patiënt lijkt hiermee in hoge mate gewaarborgd. Maar er zijn nog wel open eindjes die nog onvoldoende zijn afgehecht door de NZa. Zijn er bijvoorbeeld garanties dat de databestanden niet voor andere doeleinden worden gebruikt? Worden de data na analyse vernietigd? Na hoeveel tijd? Uit de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst en het verzamelen van gegevens door de politie weten we dat dit helaas geen vanzelfsprekendheid is.
Wij hebben grote zorgen over de veiligheid voor de hulpverlener. Waar we vragen over hebben, is de wettelijke basis onder de aanleververplichting. De NZa gaf steeds aan dat hierover een zorgvuldige adviesvraag naar de AP is gegaan en dat meerdere malen aan de AP is gevraagd een uitspraak te doen. Maar de AP is bij haar standpunt gebleven en zag geen bezwaren. Hier zijn we dan ook tot voorkort vanuit gegaan.
Inmiddels weten wij echter dat dit niet zo expliciet is uitgesproken door de AP. De AP heeft met name gekeken naar wat er op de declaratie komt te staan: de informatie die naar zorgverzekeraars gaat. Het op de declaratie plaatsen van een zorgvraagtypering vindt de AP niet anders dan een DSM-hoofdgroepcode. Dat is ook de reden dat er geen tweede advies gekomen is.
De LVVP concludeert dat er dus niet is gekeken naar de veel privacygevoeliger informatie -te weten de antwoorden op de Honos+ vragenlijst- die de praktijk verlaat en naar een externe (de NZa) gaat. Een expliciete toetsing hiervan was op zijn plaats geweest. Wij zijn altijd in de veronderstelling geweest dat dat was gebeurd.
Er is nog te veel onduidelijkheid over de mogelijke tuchtrechtelijke aansprakelijkheid en de aanleververplichting in de huidige vorm biedt onze leden dan ook onvoldoende comfort. De LVVP vraagt zich af of er voldoende wettelijke grondslag is. En houdt deze wettelijke grondslag tuchtrechtelijk stand als een patiënt alsnog bezwaar heeft dat zijn gegevens zonder toestemming bij de NZa zijn aangeleverd. Of is het zo dat er voor een dergelijke gegevensstroom die zo de privacy van de patiënt raakt, altijd toestemming van de patiënt vereist is. De LVVP wil hier antwoorden op hebben.
Meer duidelijkheid is nodig
Voor onze leden voelt deze situatie onveilig. Maar het is nog niet duidelijk of het ook daadwerkelijk onveilig is. Het kan niet zo zijn dat een overheidsinstantie onze leden verplicht om persoonsgegevens aan te leveren die zo privacygevoelig zijn (te weten de antwoorden op de HoNos+ vragen) en dat dit vervolgens leidt tot mogelijke persoonlijke tuchtrechtelijke aansprakelijkheid. Daarom hebben we de NZa gevraagd om hier zo snel mogelijk duidelijkheid over te geven en onze leden de garantie te bieden dat zij zonder risico’s voor de patiënt én voor de zorgverlener zelf aan de aanleververplichting kunnen voldoen. De NZa heeft aangegeven dat zij hierover in gesprek willen gaan.
Advies van de LVVP: lever nog geen data aan
Op dit moment bieden nog niet alle epd-leveranciers de mogelijkheid om de data aan te leveren. Maar dat hoeft ook nog niet: de uiterste datum voor aanlevering is op 31 oktober 2022. Wel dient u vanaf 1 juli de gegevens over de zorgvraagtypering te registreren. Zolang er nog onduidelijkheid bestaat over deze kwestie, adviseren we u om nog geen data aan te leveren aan de NZa.
Houd u onze berichtgeving in de gaten, we zullen u steeds informeren als er nieuwe, voor u relevante, ontwikkelingen zijn. Wij zijn met de NZa in gesprek om meer duidelijkheid te krijgen.
Om welke gegevens gaat het
In de ‘Informatiekaart informatiestromen in het zorgprestatiemodel en privacy’ geeft de NZa aan welke informatie naar de zorgverzekeraar gaat en welke informatie de NZa zelf verzamelt. Zorgverzekeraars verzamelen gegevens over het zorgvraagtype, maar niet de gegeven antwoorden op de HoNOS+-vragen. De NZa ontvangt wel de antwoorden op de HoNOS+-vragen. De NZa ontvangt twee datastromen: enerzijds de data die de zorgverzekeraars verzamelen, anderzijds vragen zij zelf gegevens op bij zorgaanbieders, waaronder dus de antwoorden op de HoNOS+-vragen. De data van de zorgvraagtypering gaan in een aparte stroom naar de NZa. Deze stroom is op geen enkele manier te herleiden naar patiënten. Als de NZa deze data zouden koppelen aan de declaratiedata, dan zou dat eventueel mogelijk zijn. Die koppeling maakt de NZa echter niet.
Ook interessant
Antwoorden op veel gestelde vragen over vragenlijst CZ
Het LVVP-bureau krijgt ook dit jaar veel vragen van leden over de uitvraag die CZ via Vecozo aan vrijgevestigd
Lees meer
De LVVP is op zoek naar een (juridisch) beleidsmedewerker
Kies voor een baan met betekenis!
Lees meer