‘De inkoopcriteria van de grote zorgverzekeraars markeren een tweedeling tussen de vier grote en de kleinere zorgverzekeraars. Blijkbaar gaan de grote vier door op de weg van zichzelf trachten te profileren als de ‘hoeder van kwaliteit’. Door allerlei aanvullende eisen te stellen, jagen ze de zorgaanbieder op nog meer administratieve lasten en verantwoordingsverplichtingen waar we inmiddels al in omkomen. Het kwaliteitsstatuut was een kans voor zorgverzekeraars om bij te dragen aan het terugdringen van die administratieve lasten, maar die lijken ‘the big four’ volledig te gaan missen. Daarmee schieten ze in hun eigen voet, maar ook in die van de minister, die het terugdringen van bureaucratische lasten tot prioriteit nummer één heeft verheven. Ze doen ook hun eigen verzekerden tekort; die hebben steeds meer goede redenen een kleine zorgverzekeraar in de arm te nemen. En ze doen ons tekort: zelfstandige zorgaanbieders hebben kwalitatief veel te bieden, maar worden door de eisenlijstjes en plafonds van VGZ, CZ, Achmea en Menzis steeds meer uit de markt gedrukt. Voor een eenmanszaak is het ondoenlijk patiënten te selecteren op de ‘productmix’ van een zorgverzekeraar, immers de patiënt en wij matchen op problematiek en persoonskenmerken, daar ligt juist de kwaliteit van een zelfstandige aanbieder. Kleine groepspraktijken die toch een instellingsregime opgelegd krijgen, verzekeraars die de door henzelf in de markt gezette instellingen bevoordelen, het is marktwerking ten top: we weten nu wat er gebeurt als de industrie te veel macht krijgt in de farmacologie; wat gebeurt er als de verzekeringsindustrie de inhoud van de zorg gaat bepalen?

De kleine zorgverzekeraars verenigd in Multizorg, DSW en De Friesland varen een koers die recht doet aan de specifieke kwalitatieve positie van zelfstandige zorgaanbieders en zijn dus een goed alternatief. Zij hebben onze leveringsvoorwaarden serieus genomen en nemen deze deels als uitgangspunt. Bovendien respecteren zij wel de afspraken die wij met alle partijen hebben gemaakt over het kwaliteitsstatuut.’

Heb je al besloten met wie je een contract gaat afsluiten? En wat zijn je afwegingen daarbij?

‘Ik had de afgelopen jaren Achmea, nu Zilveren Kruis al niet meer gecontracteerd, dit in verband met Mirro. Er zouden volgend jaar wel eens een paar grote verzekeraars bij kunnen komen. Interessant genoeg heb ik relatief veel verzekerden van Zilveren Kruis in mijn praktijk en ik werk daar dus via restitutie. Ik werk uitsluitend in de gespecialiseerde ggz, dat maakt het vooralsnog iets gemakkelijker. Ik vind de voorwaarden voor de generalistische basis-ggz namelijk werkelijk absurd voor kleine aanbieders. Met een contract word je in een verantwoordingscorset geperst dat de kwaliteit van hulpverlening zelf aantast, dat kan toch niet de bedoeling zijn? Ik wacht op de definitieve aanbiedingen voor ik een besluit neem, maar je kan je afvragen of je jezelf als zelfstandige aanbieder nog serieus kunt nemen als je dit soort contracten tekent. Het druist in tegen onze kernwaarden van kwaliteit: kleinschalig, korte lijnen, gericht op individuele vragen van patiënten en dus niet op de wensenlijstjes van hun zorgverzekeraar. De komende maanden zal de LVVP een contractenoverzicht voor 2017 opstellen, voorzien van de nodige alerts zodat leden goed overwogen een keuze kunnen maken om al dan niet een contract voor 2017 af te sluiten.’

ROM maakt onderdeel uit van het inkoopbeleid van verzekeraars en ook van het kwaliteitsstatuut. Recentelijk publiceerde Zorgvisie een artikel over ROM: ‘1 op de 3 Nederlanders heeft geen baat bij GGZ’. Graag je mening over dit artikel.

‘Dank voor je vraag, ik heb me enorm gestoord aan de wijze waarop SBG naar buiten is getreden met de haar toevertrouwde ROM-gegevens. In het Zorgvisie-artikel staat letterlijk “Door alle ROM-data te bundelen is het ook mogelijk om de uitkomsten van behandelingen te vergelijken op het niveau van individuele beroepsbeoefenaren, afdelingen en ggz-instellingen” en: “SBG heeft dit gedaan voor curatieve behandelingen voor vergelijkbare groepen die lijden aan een angststoornis, depressieve of somatoforme stoornis”. De conclusie stond in chocoladeletters boven het artikel: “Een op de drie cliënten heeft geen baat bij ggz” en leidde natuurlijk tot Kamervragen. De minister reageerde hierop door haar nieuwe stokpaardje te berijden: terugdringen van praktijkvariatie en zoveel mogelijk effectieve en doelmatige zorg leveren door vooral kwaliteitsontwikkeling aan te jagen. Daarmee bedoelt ze: richtlijnen, protocollen en dergelijke.

Kwaliteit van zorg gaat over veel meer dan een platte vergelijking van een deltatoets tussen een eind- en beginmeting en is al helemaal niet terug te brengen naar individuele aanbieders dan wel specifieke instellingen. In de ggz is iedere patiënt weer anders. Bovendien is het in de ggz heel logisch te verwachten dat sommigen patiënten niet verbeteren op klachtenniveau, maar wel baat kunnen hebben bij begeleiding.

SBG, bij monde van directeur Edwin de Beurs die zelf in het artikel nog trachtte zijn eigen uitspraken te relativeren, heeft het verstandig gebruik van ROM hiermee een slechte start gegeven. Des te meer reden om, voordat wij gaan aanleveren, invloed te hebben op  SBG. Nog steeds staat ons recht op een bestuurszetel binnen SBG. Immers de claim dat het om ‘vergelijkbare groepen’ gaat, alsmede dat op het niveau van individuele aanbieders iets over kwaliteit gezegd kan worden, is niet overeenkomstig de feiten, maar is gemakkelijk voer voor verzekeraars om er hun eigen spel mee te spelen, zie ook vraag 1 en 2.

Voor alle helderheid: wij staan achter verantwoord en geïntegreerd gebruik van ROM in de behandeling van patiënten. Ook tegen benchmarken hebben wij geen bezwaar. Reken maar dat vrijgevestigden daar heel goed uitkomen, daar maak ik me geen zorgen over. Maar deze benchmark moet veel zorgvuldiger plaatsvinden en dit geldt al helemaal voor het naar buiten treden van SBG.’