Laatste update: 12-01-23
Inmiddels zijn er nieuwe varianten van het virus en er zijn nieuwe ontwikkelingen op coronagebied. De informatie op deze pagina laten we echter voorlopig even staan bij wijze van naslagwerk.
- De Britse variant: geen aanvullende maatregelen (18 januari 2021)
- Mondkapjesplicht per 1 december 2020
- Face-to-face behandeling in de ggz nog niet op orde
- Advies LVVP conform de richtlijn ggz en corona: praktijken open dan wel bereikbaar houden
- De wachtruimte en de spreekkamer
- Bellen of beeldbellen
- No show
- Informatienummer Rijksoverheid
- Veel gestelde vragen
- Psychodiagnostisch onderzoek op afstand
- Cruciale beroepen en kinderopvang
De Britse variant: geen aanvullende maatregelen(18 januari 2021)
De LVVP volgt het RIVM voor wat betreft de maatregelen die u kunt nemen in de praktijk. Het RIVM heeft naar aanleiding van de Britse variant van het coronavirus geen specifieke of aanvullende adviezen uitgebracht. De oproep die in alle berichten over de Britse variant steeds wordt herhaald is: houd u nog beter dan u al deed aan de geldende maatregelen.
Uit de Kamerbrief van 12 januari 2021:
“De maatregelen in Nederland, inclusief het verlengen van de lockdown, zijn erop gericht verspreiding van alle besmettingen, inclusief die van de Britse variant, te voorkomen. Er kunnen geen specifieke maatregelen gericht op deze variant genomen worden, daar voor is de verspreiding te diffuus.”
UPDATE 10 december 2020 – Vanaf 1 december is het dragen van een mondkapje in publieke binnenruimtes, stationsgebouwen en luchthavens in Nederland verplicht. Dit is één van de maatregelen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Lees meer over de invoering van de mondkapjesplicht.
Mondkapjes in de ggz-praktijk
Uit de richtlijn ggz en corona: ‘Het bestuur van een instelling of een vrijgevestigde behandelaar heeft de mogelijkheid medewerkers, patiënten en bezoekers te verplichten een mondneusmasker te dragen in de gebouwen van de instelling en omgevingen waar het houden van de 1,5 meter afstand niet goed mogelijk is. Patiënten en bezoekers kunnen daarvoor een eigen masker gebruiken. [..] De hulpverlener gebruikt, als de zorg binnen 1,5 meter plaats vindt of het risico te hoog inschat buiten de 1,5 meter, een mondmasker.’
U kunt patiënten en medewerkers dus verplichten om een mondkapje te dragen bij verplaatsingen (in de gangen); het mondkapje kan af zodra iemand op een vaste plek zit in de wachtruimte of de spreekkamer.
Uitzondering op de mondkapjesplicht
Sommige mensen hoeven geen mondkapje op waar dat verplicht is. Mensen die vanwege een beperking of (psychische) ziekte geen mondkapje kunnen dragen, hoeven geen mondkapje op. En mensen die daarvan ernstig ontregeld raken ook niet. Meer over de uitzondering vindt u in:
- de veel gestelde vragen van het ministerie van VWS
- de factsheet van de Rijksoverheid over de uitzondering op de mondkapjesplicht
Binnen de regeling uitzondering mondkapjesplicht is degene die geen mondkapje kan dragen er zelf verantwoordelijk voor om aan te tonen dat hij onder de uitzonderingsregeling valt. U hoeft hier als ggz-behandelaar hier officiële verklaring voor af te geven. Het zelf (als eigen behandelaar) verstrekken van zo’n verklaring wordt afgeraden door de KNMG.
UPDATE 10 december 2020: De KNMG en de LHV hebben bezwaar gemaakt tegen de teksten op de website van de Rijksoverheid. Inmiddels zijn deze teksten aangepast. Er staat niet langer dat een patient een verklaring kan vragen aan de eigen zorgverlener, maar wel dat patiënt zelf een bewijs van een behandelrelatie van een (huis)arts of instelling kan overleggen. Dit gaat niet om een officiële medische verklaring (die mag een arts (en ook een psycholoog of psychotherapeut) niet over zijn eigen patiënt afgeven), maar bijvoorbeeld om een bewijs van een afspraak bij een arts. Het gaat met nadruk om een bestaand document. Het is niet de bedoeling dat u uw (huis)arts belt voor een nieuw op te stellen document.
Vilans, de landelijke kennisorganisatie voor langdurende zorg, heeft op haar website een pasje beschikbaar gesteld dat patiënten zelf kunnen downloaden en invullen om aan te tonen dat ze geen mondkapje kunnen dragen. Mocht een patiënt u vragen om een verklaring, dan kunt u hiernaar verwijzen. Een praktijkstempel op zo’n pasje is niet noodzakelijk. Overigens zijn er ook alternatieven denkbaar,zoals het tonen van een hulpmiddel of medicatie, het dragen van een faceshield (dit impliceert dat een mondkapje niet mogelijk is, maar toont wel de goodwill van de persoon om mee te werken) of een verklaring van een naaste of begeleider.
Bekijk ook het coronadossier van de LVVP>
Face-to-face behandeling in de ggz nog niet op orde
Hoewel de coronamaatregelen versoepeld zijn, keert het face-to-face contact in de ggz nog onvoldoende terug. Dit blijkt uit een peiling van patiëntenorganisatie MIND. Slechts bij iets meer dan de helft van de patiënten is de behandeling weer zoals voor de corona-uitbraak. Ook de communicatie over hervatting van de behandeling is nog vaak onvoldoende: ruim een op de drie cliënten geeft aan dat de zorgverlener/instelling nog niets heeft laten horen over eventuele hervatting van face-to-face zorg of groepsbijeenkomsten. Bij wie de zorg wel werd hervat, kreeg ruim een kwart geen inspraak. Lees verder >
Advies LVVP conform de richtlijn ggz en corona: praktijken open dan wel bereikbaar houden
De LVVP adviseert om de praktijken op de een of andere manier open te houden. Psychische klachten zijn er altijd, (ook) los van het coronavirus. Juist in deze tijd is het belangrijk om als zorgverleners te laten zien dat we beschikbaar en bereikbaar zijn en dat we er zijn voor de patiënt, ook binnen de ggz. Uiteraard wel met inachtneming van de actuele richtlijnen en binnen de kaders die het RIVM en de Rijksoverheid geven. Zie ook versie 6 van de richtlijn ggz en corona (goedgekeurd door het RIVM). Zie voor een toelichting op de wijzigingen in de richtlijn de pagina ‘Richtlijn ggz en corona‘ op onze site.
Met open bedoelen we: fysiek open voor face-to-facebehandeling waar mogelijk waar zowel patiënt als behandelaar dit wenselijk vinden. Binnen de ggz kunnen zorgverleners vaak wel voldoende fysieke afstand houden tot de patiënt. En binnen de vrijgevestigde setting komen veel minder mensen met elkaar in contact dan binnen een ggz-instelling. Dus als de behandelaar én de patiënt geen kenmerken van griep of verkoudheid vertonen dan kunt u gewoon face-to-face behandelen.
De vraag naar zorg zal u nu waarschijnlijk even inzakken, maar onze verwachting is dat dit tijdelijk is en dat de vraag daarna juist extra zal toenemen, juist als gevolg van de huidige coronacrisis.
Dit advies geldt binnen de actuele richtlijnen en adviezen van de Rijksoverheid en het RIVM. Dit advies geldt uiteraard niet zodra alsnog besloten zou worden tot een lock down.
Behandelingen gaan door waar nodig en mogelijk, via bellen, beeldbellen of face-to-facecontact, in afstemming met de patiënt. Bepaal welk profiel patiënten hebben en breng een prioritering aan. Hoe zwaarder het profiel, hoe groter het belang om een afspraak op de een of andere manier door te laten gaan. U kunt hierop zelf actie ondernemen door uw patiënten te berichten en/of te benaderen afhankelijk van hun profiel.
Bij de beslissing om face-to-face of via (beeld)bellen te behandelen, bepaalt u uw eigen situatie en die van de patiënt.
Een snotterende of hoestende patiënt is sowieso niet welkom op de praktijk. Heeft u patiënten met een kwetsbare gezondheid, dan geldt dat ze zoveel mogelijk thuis dienen te blijven, bijvoorbeeld mensen die ouder dan 70 zijn of die al een andere ziekte hebben. Hetzelfde geldt voor groepstherapie: patiënten en behandelaren met klachten sowieso zijn niet welkom.
Neem ook uw eigen situatie in ogenschouw: als u zelf klachten heeft, kunt u de praktijk natuurlijk niet open houden. Woont u in één huis met iemand die een kwetsbare gezondheid heeft, of heeft u zelf een kwetsbare gezondheid, dan kunt u uiteraard ook beslissen om op afstand te behandelen. Daarvoor dienen hulpverleners over goede (digitale) mogelijkheden beschikken.
Deze zienswijze is besproken met MIND en het ministerie VWS. Beide partijen zijn blij dat we de continuïteit van de zorg op deze manier waarborgen. Daarnaast zijn dit advies en de uitgewerkte voorbeelden onderaan deze pagina afgestemd met een gespecialiseerd jurist gezondheidsrecht. Zie ook de richtlijn ggz en corona.
Advies, geen verplichting
Dit is nadrukkelijk een advies en geen verplichting. Vrijgevestigde ggz-professionals zijn ondernemer en zijn zelf -en dus niet de LVVP- verantwoordelijk voor de keuzes die ze maken. De LVVP aanvaardt dan ook geen aansprakelijkheid voor de keuze die u zelf als behandelaar maakt. Net als bij de adviezen van het RIVM bepaalt de vrijgevestigde ggz-behandelaar zelf hoe hij met een advies omgaat. Nogmaals, dit advies geldt binnen de actuele richtlijnen en adviezen van de Rijksoverheid en het RIVM. Dit advies geldt uiteraard niet zodra besloten zou worden tot een (totale) lock down.
De wachtruimte en de spreekkamer
Als u de praktijk wel fysiek open houdt, volg dan de adviezen van het RIVM en neem voorzorgsmaatregelen! We zetten er een aantal voor u op een rij:
- Zorg dat er geen patiënten tegelijk in de wachtkamer zitten. Plan gesprekken met wat meer tussenruimte in. Als in een groepspraktijk onvermijdelijk is dat er een paar patiënten tegelijk in de wachtkamer zitten, zet dan de stoelen 1,5 tot 2 meter uit elkaar. Verwijder hiervoor desnoods een aantal stoelen. Hang een brief op de deur met het verzoek om pas binnen te komen op de afgesproken tijd.
- Laat patiënten zelf binnen en doe daarbij de deur zelf open en dicht.
- Biedt geen koffie, thee of water aan. Als patiënten iets willen drinken, kunnen ze dat zelf van huis meenemen.
- Zorg voor tissues en een prullenbak met deksel en voetpedaal.
- Neem contactpunten na elk bezoek af. Denk aan de deurbel, deurkrukken, toilet, stoelen, armleuningen, tafelblad, et cetera.
- Zorg dat de wachtruimte en de spreekkamer goed geventileerd worden.
- Alle andere maatregelen die u in uw eigen praktijk kunt bedenken om de veiligheid voor patiënten en uzelf te optimaliseren.
Bellen of beeldbellen
Bellen of beeldbellen kan een alternatief zijn. Zie de pagina opties voor beeldbellen.
No show
Bekijk welke regels voor no show u hanteert en bepaal voor uzelf hoe u daar nu mee omgaat. De LVVP adviseert om geen kosten voor no show in rekening te brengen aan patiënten die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen door weg te blijven. Vermeld op uw website hoe u met het afzeggen van afspraken omgaat.
Vragen
Met vragen kunt u terecht bij het publieksinformatienummer van de Rijksoverheid, tel: 0800-1351.
Veel gestelde vragen over behandelen in coronatijd
Stel: vrijgevestigde behandelaar sluit de praktijk geheel. Mag dat?
Als de behandelaar in het geheel geen zorg meer wil verlenen, ook niet via bellen of beeldbellen, dan zegt hij daarmee in feite dat hij de behandelingsovereenkomst eenzijdig opschort of beëindigt. De vraag is of dit in overeenstemming is met de regels. Eenzijdig beëindigen mag alleen bij een gewichtige reden. Zolang er nog een mogelijkheid is om de zorg op een andere manier voort te zetten, via bellen of beeldbellen, dan is er geen sprake van een gewichtige reden en kan de behandeling niet zonder meer beëindigd worden.
Stel, vrijgevestigde behandelaar wil geen face-to-facecontact meer met patiënten en alle behandelingen via (beeld)bellen doen. Mag dat?
Ja dat mag. U biedt namelijk een alternatief. Dat is uw eigen professionele afweging. Zorg dat deze afwegingen duidelijk zijn en laat zien dat dat u zorgvuldig handelt.
Stel, vrijgevestigde behandelaar wil geen face-to-facecontact meer met patiënten en alle behandelingen via (beeld)bellen doen. Maar patiënt weigert en staat erop om face-to-face behandeld te worden. Moet u aan deze eis voldoen?
Nee, u hoeft niet aan deze eis te voldoen. Vraag wel na waarom de patiënt weigert. Patiënt kan bijvoorbeeld wantrouwig zijn ten aanzien van digitale communicatie en zich zorgen maken over de privacy. Leg dan goed uit hoe u zaken heeft geregeld en probeer zorgen weg te nemen. Blijft de patiënt bij de weigering om te (beeld)bellen, dan houdt het voor deze patiënt op. U heeft in dat geval wel een inspanningsplicht: u moet aangeven waar patiënt -indien mogelijk- voor face-to-facebehandeling terecht kan en wat hij in geval van crisis kan doen. Mogelijkheden bij crisis zijn voor de patiënt: contact opnemen met u zelf door te bellen of te beeldbellen, contact opnemen met de crisisdienst, contact opnemen met de huisarts. Laat ook hier duidelijk zien wat uw afwegingen zijn en handel zorgvuldig.
Stel, vrijgevestigde behandelaar wil wel patiënten face-to-face blijven behandelen. Mag dat?
Binnen de kaders en adviezen die het RIVM nu geeft, moet dit mogelijk zijn. Maar dit is een eigen professionele afweging. Zorg uiteraard wel dat u de praktijk goed ontsmet, voldoende afstand houdt tot de patiënt en duidelijke gedragsregels (conform RIVM) hanteert. Laat ook hier duidelijk zien wat uw afwegingen zijn en handel zorgvuldig. De LVVP raadt dus niet face-to-facecontact af, maar adviseren de richtlijnen van het RIVM te volgen.
Stel, een nieuwe patiënt en/of u besluiten om (bij deze patiënt) geen face-to-face behandeling te doen. Patiënt wil echter geen gebruik maken van beeldbellen en de intake alleen telefonisch doen. Mag dat of moet een intake altijd via beeldbellen?
Voorheen mocht een eerste consult niet telefonisch, nu mag dat vanwege verruiming van de NZa-regels wel. Of de behandelaar dit wel of niet gaat doen, is een eigen professionele afweging die (ook) samenhangt met het type zorgvraag.
Als een nieuwe patiënt niet wil beeldbellen, vraag dan eerst door naar de reden (ingewikkeld, privacy) en probeer dit op te lossen.
Blijft patiënt bij het standpunt alleen telefonisch behandeld te willen worden, dan mag u aangeven dat u dit niet gaat doen. Als behandelaar vindt dat hij (letterlijk) geen goed beeld krijgt van de patiënt via telefonisch contact en dat dit onvoldoende is om zijn werk goed te kunnen doen, dan mag hij ervoor kiezen om de behandelovereenkomst niet aan te gaan.
Eventueel kan behandelaar een tussenweg voorstellen: eerst drie keer telefonisch, mocht het van een van beide kanten niet bevallen, dan kan de behandelaar alsnog stoppen (vooraf duidelijk afspreken en vastleggen in het dossier, inclusief akkoord patiënt).
Hoe gaat u om met psychodiagnostisch (test)onderzoek op afstand?
Biedt u vanwege de coronacrisis online psychodiagnostisch testonderzoek? Lees dan het standpunt van de Commissie Testaangelegenheden Nederland Cotan van het NIP via deze link https://www.psynip.nl/actueel/themas/thema/coronavirus/coronadossier-beroepsuitoefening-beroepsethiek/.
Cruciale beroepen en kinderopvang
Personen die werkzaam zijn in cruciale beroepen kunnen een beroep doen op mogelijkheden voor kinderopvang. De overheid heeft een lijst met deze cruciale beroepen gepubliceerd, maar deze is inmiddels weer van de site van de overheid verdwenen. LVVP-leden verlenen zorg en vallen wat de LVVP betreft onder de eerste bullet: Zorg, inclusief productie en transport van medicijnen en medische hulpmiddelen.
Zowel de NCTV als de Rijksoverheid geven geen concreet ja of nee op de vraag of LVVP-leden tot een cruciale beroepsgroep horen en daarmee recht hebben op kinderopvang. Onze conclusie is dat vrijgevestigde, BIG-geregistreerde behandelaren wel tot de cruciale beroepen behoren. Er zijn immers altijd personen die kampen met allerhande psychische klachten tot suïcidaliteit aan toe en de zorg daarvoor kan niet zomaar wegvallen. Probeer in ieder geval zoveel mogelijk de zorg voor de kinderen zelf te regelen. Lukt dat echt niet en heeft u te maken met patiënten die in psychische nood verkeren, dan kunt u gebruik maken van de noodopvang.
Van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) hebben we de onderstaande reactie ontvangen:
- De opvang die nu geboden wordt op scholen en kinderopvang (zonder extra kosten voor ouders), is noodopvang – bedoeld om ervoor te zorgen dat mensen in cruciale beroepsgroepen hun werk voor de samenleving kunnen blijven doen.
- Ook van deze groep vragen we om in eerste instantie eigen oplossingen voor opvang te zoeken, zodat deze kinderen niet naar opvang of school hoeven te gaan en de maatregelen (zoals op 15 maart door het kabinet afgekondigd) zoveel mogelijk effect hebben.
- De lijst van cruciale beroepsgroepen geeft inzicht in de belangrijkste beroepen die we nu nodig hebben om de samenleving draaiende te houden – maar is niet alomvattend. Welke beroepen en/of functies daar precies onder vallen is maatwerk.
- Ook als je een onmisbare facilitaire of ondersteunende functie (denk aan schoonmaak, beveiliging, ICT maar ook sterilisatie van medische apparatuur of productie van mondkapjes) vervult ten behoeve van een van deze cruciale beroepsgroepen, kun je gebruik maken van de noodopvang. Het is aan ouders en werkgevers om hierin juiste keuzes te maken.
- Noodopvang is dus niet bedoeld voor alle werknemers in het bedrijf, maar voor die werknemers die onmisbaar zijn. BV. een liftmonteur die een lift in het ziekenhuis moet repareren valt er wel onder, een verkoopmedewerker van liften niet.
- De opvang die geboden wordt blijft een noodopvang, die alleen kan worden benut wanneer andere opties ontoereikend zijn.
- NB1: Let op, als uw kind ziekteverschijnselen vertoont, dan kun je sowieso geen gebruik maken van de noodkinderopvang. Dan moet hij of zij thuis blijven.
- NB2: Als het niet lukt om opvang te regelen, maar je werkt niet in een cruciaal beroep of in de vitale infrastructuur, ga dan met je werkgever in gesprek over een oplossing.
Van de website van de Rijksoverheid:
“Sommige ouders of verzorgenden kunnen de komende periode op hun eigen school of opvang gebruik maken van de kinderopvangmogelijkheden, zodat zij zich kunnen inspannen om de samenleving draaiende te houden. Het gaat hier om beroepsgroepen die in de omstandigheden van COVID-19 vragen om continue bezetting. Ook als je een onmisbare functie vervult ten behoeve van een van deze cruciale beroepsgroepen, kun je een beroep doen op de opvang.”
Disclaimer
De LVVP doet haar uiterste best om u van de juiste informatie te voorzien en gaat hierbij met de grootst mogelijke zorgvuldigheid te werk. Daarbij zijn wij ook weer afhankelijk van anderen. Ondanks onze inspanningen is het mogelijk dat de informatie onvolledig, onjuist of verouderd is. De LVVP aanvaardt hiervoor geen aansprakelijkheid. U bent te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de keuzes die u maakt, de toepassingen die u gebruikt en de manier waarop u die gebruikt.
