Corona: opties voor beeldbellen

Laatste update: 09-02-2023

Bellen is altijd veilig (tenminste, als u op de reguliere manier belt en niet via een internettoepassing of app als Skype of Whatsapp). Beeldbellen is niet altijd veilig.

Is beeldbellen een optie?
Als therapeut beoordeelt u of beeldbellen een geschikt middel is om te communiceren met de betreffende patiënt. Bekijkt u dat zowel van uw kant als van de kant van de patiënt. Niet voor alle patiënten of behandelingen zal beeldbellen een goede optie zijn. Daarnaast moet de patiënt weten wat hij moet doen en wat hij kan verwachten. Maak dus vooraf duidelijk welke actie van hem wordt verwacht. Wijs ook op het belang van een stabiele internetverbinding, een slechte verbinding kan tot veel ergernis leiden en de behandeling frustreren. Test het beeld en het geluid voordat u inhoudelijk communiceert. Daarnaast moet de patiënt een plek hebben waar hij zich comfortabel voelt en bijvoorbeeld niet gestoord wordt. Zorg er ten slotte voor dat u de identiteit van de patiënt kunt vaststellen.

Welke opties voor beeldbellen zijn er?
Beeldbellen kan een goed alternatief zijn voor face-to-face gesprekken. Maak echter wel gebruik van veilige toepassingen, ook in de huidige situatie. Er zijn voldoende veilige systemen beschikbaar. Alleen als het echt niet anders kan, kunt u minder veilige toepassingen inzetten. Meldt u dat dan wel bij de patiënt, zodat hij weet dat de communicatie niet voldoende beveiligd is. Bovendien mag u deze toepassingen alleen tijdelijk gebruiken en moet u dus later alsnog overstappen naar een veilig alternatief. Deze tekst is gebaseerd op de standpunten van de KNMG en de Autoriteit Persoonsgegevens.

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft in 2020 een keuzehulp privacy voor beeldbel apps gepubliceerd. In het nieuwsbericht van de Autoriteit Persoonsgegevens wordt de LVVP in een adem met de NEN en de KNMG genoemd als bron voor informatie over beeldbeltoepassingen. (NB: Er is sindsdien geen nieuwe versie van het de keuzehulp gepubliceerd.)

Veilige beeldbeltoepassingen moeten voldoen aan de AVG en aan de NEN7510. Europese aanbieders vallen onder de AVG, niet-Europese aanbieders niet en zullen daardoor vaak niet aan de eisen voldoen.

NB: alle zorgverlenerspraktijken zijn verplicht te voldoen aan de NEN 7510 en de normen in het verlengde daarvan, zoals de NEN 7513. De ISO 27001 is een algemene norm voor het inrichten van een managementsysteem voor informatiebeveiliging. Dit is lastig toe te passen in een kleine praktijk. Het begrip beeldbellen is heel breed. Van gewoon met elkaar spreken (dat was de met name acute behoefte in de coronatijd) tot functionaliteiten om gesprekken op te nemen, conferencing, beeldschermdelen et cetera. Gezien het coronaprobleem wilden de meeste behandelaren snel iets regelen, zodat een een-op-een gesprek gevoerd kon worden, zonder verdere toeters en bellen.

Deze toepassingen zijn niet veilig
Whatsapp, Skype, Facetime en ZOOM (zie o.a. dit NOS-bericht) zijn geen veilige toepassingen. Zet u deze toepassingen alleen in voor patiëntcontact als het niet anders kan en meldt bij de patiënt dat de communicatie niet veilig is. Zorg ook voor instemming van de patiënt. Maar kijk eerst of u gebruik kunt maken van een veilige toepassing. (KNMG, Autoriteit Persoonsgegevens)

Welke toepassingen zijn wel veilig?
Er zijn veel toepassingen voor beeldbellen die veilig lijken. Wij kunnen ze niet allemaal voor u beoordelen; daarom hebben we een selectie gemaakt van veel voorkomende toepassingen die waarschijnlijk veilig zijn. Dit overzicht is niet uitputtend. Staat de toepassing die u gebruikt er niet bij, dan hoeft dat dus niet te betekenen dat deze niet veilig zou kunnen zijn.

Grofweg zijn er drie categorieën oplossingen voor beeldbellen:

1. Toepassingen voor e-mental health
2. Virtuele spreekkamers
3. Overige oplossingen voor beeldbellen

>>> Afspraken met aanbieders voor ledenkorting
Met enkele aanbieders hebben we afspraken voor korting op producten of diensten. Bekijk hiervoor het aanbod op onze pagina met ledenvoordeel.

1. Toepassingen voor e-mental health
Deze toepassingen zijn waarschijnlijk vrijwel altijd veilig. Ze zijn specifiek voor de ggz ontwikkeld en lijken over het algemeen te voldoen aan de AVG en NEN 7510. Check dit wel voordat u met een leverancier in zee gaat. Veel toepassingen hebben een optie voor videobellen. Sommige toepassingen hanteren een gratis proefperiode of demoversie, waarmee videobellen dan wellicht ook mogelijk is.

• Therapieland: beeldbellen via Therapieland voldoet aan de AVG. Bestaande klanten hebben via Therapieland een aanbod gekregen. Nieuwe klanten: neem contact op via info@therapieland.nl of tel (020) 771 28 48. Meer informatie: https://therapieland.nl/beeldbellen/.
• Cliëntenlogin: beeldbellen: ja. AVG/NEN proof: ja. Speciaal ontwikkeld voor vrijgevestigden. Werkt met de veilige oplossing WeSeeDo (zie ook hieronder).
  
• Karify: beeldbellen: ja. AVG/NEN proof: ja.
• Minddistrict: beeldbellen: ja. AVG/NEN proof: ja. Een lid dat Minddistrict gebruikt, meldt extra kosten tot € 60.
• Embloom (voorheen Telepsy): beeldbellen: ja, AVG/NEN proof: ja. 
• Incura: beeldbellen: ja, Een lid meldt dat zij werken met de veilige oplossing WeSeeDo (zie ook hieronder).
• MyMindspace: Biedt naast e-mental health ook beeldbellen en gebruikt daar WeSeeDo voor.
• JouwOmgeving / JouwHulp: beeldbellen: ja. Compleet online platform, NEN 7510 gecertificeerd. Meer informatie: https://www.jouwomgeving.nl/beeldbellen/

2. Virtuele spreekkamers
Deze zijn voor de zorg ontwikkeld en lijken over het algemeen te voldoen aan de AVG en NEN 7510. Check dit wel voordat u met een toepassing in zee gaat.

• Zaurus: voldoet aan de AVG, opereert in Nederland, informatiebeveiliging voldoet aan de NEN 7510 en ISO 27001.
• Mobilea: Voldoet aan AVG en voldoet aan NEN7510. Biedt naast een virtuele spreekkamer ook beeldbellen.

3. Overige oplossingen voor beeldbellen

• Signal: is gratis en geschikt voor snel iets regelen en een-op-een met elkaar spreken. Geschikt als noodoplossing in coronatijd. De gespreksinformatie wordt alleen lokaal bij de gespreksdeelnemers opgeslagen en ook het open-source karakter is een pluspunt in het kader van de AVG. Signal is geen bedrijf of daadwerkelijke leverancier en heeft geen winstoogmerk. Het is een open source organisatie (vergelijkbaar met een stichting in Nederland). Signal valt, in principe, onder de Amerikaanse wetgeving. Echter, Signal verzamelt geen data en bewaart geen sleutels om bij die data te komen. Er kan dus nooit toegang gegeven worden tot data. Doordat het open source is, is dat ook controleerbaar. Signal is niet expliciet voor de zorg ontwikkeld. Het is een algemeen toepasbaar messaging systeem, maar veiliger dan WhatsApp. Signal maakt gebruik van individuele identificatie en de combinatie van gebruiker en telefoon en legt de verantwoordelijkheid daar neer. Zorg dus dat u de enige bent die uw telefoon kan ontgrendelen en toegang heeft tot de app. Met Signal beeldbellen kan alleen met mobiel en niet met de desktop app van Signal. Gaat u Signal gebruiken, dan moeten patiënten zelf ook de app installeren. Dat kan gratis via op de mobiele telefoon in de app store. Informeer patiënten dat het om een tijdelijke noodoplossing gaat en vraag toestemming voor het gebruik ervan. Download hier de handleiding ‘Signal installeren en gebruiken op mobiele telefoon‘.

• WeSeeDo: WeSeeDo persoonlijk is geschikt voor beeldbellen met patiënten en voldoet aan de AVG, ISO 27001 en NEN 7510. De applicatie draait bij de behandelaar in Chrome, de patiënt hoeft zelf geen andere browser te installeren. De verbinding die door de applicatie tot stand wordt gebracht is volgens WeSeeDo per sessie uniek en versleuteld, waardoor data alleen voor de twee betrokken partijen beschikbaar is. WeSeeDo slaat geen gegevens op (op servers of in browsers) zodat er geen data achterblijft. De patiënt krijgt een uitnodigingsmail met daarin een link toegestuurd. Via deze link neemt de patiënt plaats in de digitale wachtkamer en de psycholoog/psychotherapeut kan het gesprek direct starten. Kan via de mobiel en via de desktop gebruikt worden. Uiteraard is bij beide bellers een camera en microfoon nodig (ingebouwd als er een camera is). WeSeeDo kent verschillende abonnementen en wordt door verschillende partijen aangeboden.
  • voor leden is een korting afgesproken zie: ledenvoordeel
  • meer informatie: https://www.weseedo.nl/oplossingen/beeldbellen/

• KPN Zorg messenger: biedt een veilig alternatief voor WhatsApp in de zorg. Voldoet aan de AVG, opereert in Nederland, beveiliging voldoet sinds kort ook aan NEN 7510 en ISO 27001. Meer informatie: https://www.ezorg.nl/kpn-zorg-messenger/.

• Jitsi: Is net als Signal een gratis open-source systeem en is waarschijnlijk zeer veilig. Geschikt voor 1-op-1 gesprekken en groepsgesprekken.
  

• Quli: voldoet aan AVG en NEN 7510. Geschikt voor 1-op-1 gesprekken.

• Clickdoc (via Qualiview): wordt tijdelijk (tot 1 september) gratis aangeboden aan behandelaren die bij Qualiview bekend zijn (Qualiview: clienttevredenheidsonderzoeken, ROM). Qualiview en Clickdoc zijn producten van moedermaatschappij CompuGroup Medical (CGM). CGM is NEN 7510 en ISO 27001 gecertificeerd. Clickdoc werkt in Chrome en in Firefox.

• BeterDichtbij: op dit moment niet mogelijk. Faciliteert veilig digitaal contact (berichten en beeldbellen) tussen zorgverleners en patienten en stelt haar diensten in coronatijd gratis ter beschikking aan ziekenhuizen en huisartsen. De LVVP heeft gevraagd of ook BIG-geregistreerde psychologen en psychotherapeuten hiervoor in aanmerking komen. BeterDichtbij laat weten dat dit NIET MOGELIJK is; ze hebben nu al grote moeite om aan de enorme vraag te voldoen.

Overzicht beeldbeltoepassingen Autoriteit Persoonsgegevens

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft onlangs een keuzehulp privacy voor beeldbel apps gepubliceerd. In het nieuwsbericht van de Autoriteit Persoonsgegevens wordt de LVVP in een adem met de NEN en de KNMG genoemd als bron voor informatie over beeldbeltoepassingen.

Overzicht beeldbeltoepassingen M&I Partners

Een andere partij (M&I Partners) heeft een overzicht gemaakt met daarin meer informatie over beeldbeltoepassingen. Daar staan meer leveranciers in dan in ons overzicht en meer kenmerken. De inhoud is door ons niet uitvoerig gecontroleerd. Wij zijn daarvoor dan ook niet verantwoordelijk. Maar gezien de situatie willen wij de leden dit overzicht niet onthouden. Klik hier voor de beslisboom en tabel met detailinformatie per toepassing.

Disclaimer
De LVVP doet haar uiterste best om u van de juiste informatie te voorzien en gaat hierbij met de grootst mogelijke zorgvuldigheid te werk. Daarbij zijn wij ook weer afhankelijk van anderen. Ondanks onze inspanningen is het mogelijk dat de informatie onvolledig, onjuist of verouderd is. De LVVP aanvaardt hiervoor geen aansprakelijkheid. U bent te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de keuzes die u maakt, de toepassingen die u gebruikt en de manier waarop u die gebruikt.